آترینا اورعی

در سال‌های اخیر سرعت دگرگونی فناوری‌ها به‌گونه‌ای افزایش یافته که بسیاری از کالاها و خدماتی که زمانی محور اقتصاد و زندگی روزمره بودند، اکنون تنها در خاطره‌ها باقی مانده‌اند. این روند اگرچه ظاهرا نتیجه پیشرفت تکنولوژیک است، اما در اصل بازتاب سازوکاری عمیق‌تر در اقتصاد مدرن است؛ سازوکاری که اقتصاددانان آن را «تخریب خلاق» می‌نامند و برندگان نوبل اقتصاد ۲۰۲۵ بر پایه آن نشان داده‌اند که چرا رشد پایدار اقتصادی بدون پذیرش این چرخه ممکن نیست.

شبکه‌های اجتماعی از همان لحظه آغاز معاملات، حس و بوی پیش‌بینی را با خود دارند. تیتر اخبار صبحگاهی بازار همیشه نوید پیش‌بینی می‌دهد؛ تیترهایی که فریاد می‌زنند: «طلا تا ده‌میلیون یا پانزده‌میلیون می‌رسد!» و در کانال‌های تلگرامی، سیگنال‌ها یکی پس از دیگری منتشر می‌شوند.

صبح‌های خرداد همیشه بوی امتحان آخر سال و گرمای زودرس تهران را داشت، اما آن روز فرق می‌کرد. صفحه اول سایت‌های خبری با تیترهایی پر شده بود که نفس را در سینه حبس می‌کرد: «درگیری مستقیم»، «شلیک موشک‌ها» و «تشدید تنش‌ها». در روزهای ابتدایی بازگشایی معاملات بازار سهام بود که موجی از پیام‌ها در گروه‌های بورسی پیچید: «بفروش… دیر نشه!» همان چند ساعت کافی بود تا صف‌های فروش مثل رشته‌ای از دومینو شکل بگیرند.