شماره روزنامه ۶۴۶۰
|

«سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.

«سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.

اخبار سرمقاله

    سه‌شنبه، ۰۴ آذر ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «شوک تحریم‌ها به طبقه متوسط»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • شوک تحریم‌ها به طبقه متوسط

    طبقه متوسط در ایران همواره نه تنها موتور محرک اقتصاد که پرچم‌دار اصلی تحولات اجتماعی و سیاسی نیز بوده است. از دوره پهلوی تا سال‌های پس از انقلاب، گسترش این طبقه، به‌ویژه در بستر درآمدهای نفتی، با افزایش کارآفرینی، تقاضا برای اصلاحات و بهبود حکمرانی گره خورده بود. بنابراین، مطالعه تحولات این قشر در مواجهه با چالش‌های بزرگ، نظیر تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی، برای درک مسیر توسعه بلندمدت کشور حیاتی است. اینجانب و همکارم نادر حبیبی در پژوهشی که در «نشریه اروپایی اقتصاد سیاسی» منتشر شد، به این پرسش کلیدی پرداختیم که در غیاب تحریم‌های شدید اقتصادی اعمال‌شده بر ایران پس از سال۲۰۱۲، سهم جمعیتی طبقه متوسط چه روندی را طی می‌کرد. برای پاسخ به این سوال، از «روش کنترل ترکیبی» بهره گرفتیم.
    یکشنبه، ۰۲ آذر ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید؛

    «اقتصاد سیاسی تورم»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • اقتصاد سیاسی تورم

    «برای واژگونی بنیان‌های جامعه هیچ راهی ظریف‌تر و مطمئن‌تر از بی‌ارزش کردن پول وجود ندارد» (جان مینارد کینز ۱۹۱۹). افزایش شدید و مستمر سطح عمومی قیمت‌ها از معضلات اقتصادی کشور در دهه‌های گذشته بوده و شدت گرفتن آن در سال‌های اخیر تبعات منفی گسترده‌ای درعرصه‌های اقتصادی و اجتماعی و سیاسی به همراه داشته است. این تبعات منفی به حدی وسیع است که انسان را به یاد جمله معروفی از کینز، اقتصاددان معروف، که در مطلع این نوشته آمده و در بیش از صد سال پیش نوشته شده است، می‌اندازد. به لحاظ اقتصادی نرخ‌های بالا و پر نوسان تورم نشانه بارزی از بی‌ثباتی اقتصادی و در نتیجه افزایش مخاطرات سرمایه‌گذاری و تخصیص غیر بهینه منابع در فعالیت‌های تولیدی به‌دلیل مخدوش کردن نسبت قیمت‌ها است.
    شنبه، ۰۱ آذر ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «پیامدهای قطعنامه شورای حکام»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • پیامدهای قطعنامه شورای حکام

    قطعنامه‌ای که پنج‌شنبه گذشته به تصویب شورای حکام آژانس رسید، اگرچه عمدتا بر اِعمال تغییراتی حقوقی و تکنیکی در مسائل بین ایران و آژانس متمرکز است، اما همزمان منشأ تحول سیاسی مهمی نیز هست. این قطعنامه از این جهت با ۶قطعنامه‌ای که از ۲۰۲۰ تاکنون در ارتباط با ایران به تصویب شورای حکام رسیده، متفاوت است که ناظر بر شرایط بعد از اسنپ‌بک و مختومه شدن قطعنامه۲۲۳۱ است و هدفش تطبیق شرایط با این دو تحول مهم است.
    پنجشنبه، ۲۹ آبان ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «نخستین آزمون گزیر بانکی»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • نخستین آزمون گزیر بانکی

    با اعلام رسمی بانک مرکزی مبنی بر آغاز فرآیند انحلال بانک آینده، اقتصاد ایران وارد نخستین تجربه جدی «گزیر بانکی» شده است؛ مفهومی که سال‌ها در ادبیات اقتصادی کشور مطرح بود، اما تاکنون به‌صورت اجرایی پیاده نشده بود. گزیر بانکی (Bank Resolution) به معنای فرآیند مدیریت نظام‌مند بانک‌های ناتراز و بحران‌زده است؛ فرآیندی که با هدف جلوگیری از سرایت بحران به سایر بانک‌ها، حفظ اعتماد عمومی و جلوگیری از تحمیل هزینه به بودجه دولت طراحی می‌شود.
    چهارشنبه، ۲۸ آبان ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «مذاکرات ترامپ و بن‌سلمان»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • مذاکرات ترامپ و بن‌سلمان

    ولیعهد عربستان سعودی، روز سه‌شنبه ۲۷آبان‌ماه (۱۸نوامبر) برای یک دیدار رسمی کاری با رئیس‌جمهور آمریکا وارد کاخ سفید شد. سفر محمد بن‌سلمان تنها ۶ماه پس از سفر دونالد ترامپ به ریاض انجام می‌شود. بن‌سلمان تلاش دارد بر پایه دستاورد‌های سفر ترامپ حرکت کند و مجموعه گسترده‌ای از توافقات فناوری پیشرفته و تجاری را که در پایتخت عربستان امضا شده بود، تحکیم کند. علاوه بر این، او در پی دستیابی به یک پیمان دفاعی با ایالات متحده است. از دیدگاه سعودی‌ها، هدف این سفر سه‌گانه به نظر می‌رسد: ارتقا، تحکیم و تسهیل همکاری‌های امنیتی و دفاعی میان عربستان سعودی و ایالات متحده. باید توجه داشت موضوع پیمان دفاعی جامع میان ریاض و واشنگتن در کنار فروش تسلیحات پیشرفته از سوی آمریکا به عربستان از پیش‌شرط‌های عادی‌سازی روابط با اسرائیل بوده است. در کنار این شروط، حق داشتن غنی‌سازی بومی اورانیوم از سوی ریاض و تشکیل کشور مستقل فلسطینی نیز مطرح بود.
    سه‌شنبه، ۲۷ آبان ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «عدالت فضایی»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • عدالت فضایی

    در تهران امروز، فاصله ارزش زمین در مناطق شمالی و جنوبی بیش از پنجاه‌‌برابر است. اما شکاف واقعی، نه میان برج و آلونک، بلکه میان «سیاست و واقعیت» است. این شکاف محصول سه دهه «سیاست زمین درآمدمحور» است؛ جایی که زمین به جای ابزار تنظیم توسعه، ابزار تراز درآمد و هزینه شد. در شهری که بیش از نیمی از ارزش اقتصادی زمین را تصمیمات کلان در عرصه عمومی می‌سازد (از مترو تا طرح تفصیلی)، هنوز هیچ سازوکاری برای بازگرداندن این ارزش به خود شهر وجود ندارد.
    دوشنبه، ۲۶ آبان ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید؛

    «خصوصی‌سازی در فضای مه‌آلود»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • خصوصی‌سازی در فضای مه‌آلود

    طبق قانون بودجه۱۴۰۴، منابع حاصل از محل واگذاری سهام دولتی بالغ بر ۲۱۵هزارمیلیارد تومان و منابع حاصل از فروش اموال و دارایی‌های منقول و غیرمنقول دولتی بیش از ۳۲۵هزارمیلیارد تومان برآورد شده است. تحقق کامل این ارقام با توجه به شرایط عدم قطعیت و بلاتکلیفی اقتصادی و سیاسی، بعید به نظر می‌رسد. نکته قابل‌توجهی که در این یادداشت مورد توجه قرار می‌گیرد، از یک‌سو اثرات شکل‌گیری و تداوم شرایط عدم قطعیت در فضای اقتصادی کشور بر برنامه خصوصی‌سازی در ایران به معنای مشارکت بخش‌های خصوصی واقعی در فعالیت‌های اقتصادی است و همچنین شامل اقداماتی می‌شود که دولت با استفاده از ابزارهای در اختیار خود برای تحقق ارقام پیش‌بینی‌شده انجام می‌دهد.
    یکشنبه، ۲۵ آبان ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «۱۸سال در انتظار FATF»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • ۱۸سال در انتظار FATF

    گروه ویژه اقدام مالی مجددا جایگاه ایران را در فهرست کشورهای غیرهمکار موسوم به لیست سیاه تثبیت کرد. در ماه‌های گذشته مباحث متعددی در سطح مقامات و تحلیلگران له و علیه تصویب کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تامین مالی تروریسم(CFT) و رفع موانع موجود بر سر راه‌حل مساله ایران در FATF صورت گرفت؛ اما هیچ‌گاه منجر به اجماع ملی در این خصوص نشد. پرسش اساسی این است که چه موانعی برای حل این مساله در سال‌های اخیر وجود داشته است و مسیر پیش‌رو چگونه خواهد بود؟
    شنبه، ۲۴ آبان ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «ایران و آرایش پارلمانی عراق»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • ایران و آرایش پارلمانی عراق

    میزان مشارکت در انتخابات عراق فراتر از حد انتظار نبود، اما در حدی هم که طرفداران صدر پیش‌بینی می‌کردند، کاهش نیافت. از طرف دیگر، برای اولین بار میزان مشارکت بر حسب درصد کسانی اعلام شد که برای رای دادن ثبت‌نام کرده یا اصطلاحا رجیستر کرده بودند و لذا درحالی‌که میزان مشارکت واقعی حدود ۴۰درصد است، ولی رقم اعلام‌شده، یعنی ۵۵درصد، مربوط به مشارکت کسانی است که برگه ثبت‌نام در انتخابات دریافت کرده بودند، ولی پای صندوق رای نرفتند.
    پنجشنبه، ۲۲ آبان ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «راه سیاست از کجا می‌گذرد؟»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • راه سیاست از کجا می‌گذرد؟

    در روزگار کنونی، هرچند متخصصان حوزه‌های آب، محیط‌زیست، اقتصاد، کشاورزی، رفاه اجتماعی و انرژی در سطح فنی و تکنیکی درباره مهار خشکسالی، بحران آب، سالمندی، صندوق‌های بازنشستگی، تورم، فقر و ناترازی انرژی سخن می‌گویند، اما در نهایت، همه راه‌ها به یک نقطه مشترک ختم می‌شود؛ سیاست. تجربه جهانی و تحلیل نهادی نشان می‌دهد که هیچ مساله‌ای در قلمرو عمومی، صرفا فنی یا اقتصادی نیست، زیرا هر تصمیم فنی در بستر ساختار قدرت و سیاستگذاری معنا پیدا می‌کند. به بیان دیگر، چهارراه همه بحران‌ها، میدان سیاست است و بدون بازتعریف نقش آن، هیچ اصلاح فنی پایداری رخ نخواهد داد.
    چهارشنبه، ۲۱ آبان ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «متغیر مغضوب نظام بانکی»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • متغیر مغضوب نظام بانکی

    در سرمقاله شماره ۶۴۱۹ مورخ ۱۴۰۴.۸.۴ در مورد چگونگی خلق و امحای پول در جریان اعطای تسهیلات و پذیرش سپرده در بانک صحبت شد. قبل از ادامه بحث لازم می‌دانم دو مطلب را با خوانندگان گرامی در میان بگذارم. نکته اول: در نظام بانکداری رایج که «نظام بانکداری ذخیره جزئی» نامیده می‌شود «خلق و امحای پول» توسط بانک گریز‌ناپذیر است. در ادبیات اقتصادی نظام‌های جایگزین دیگری نیز مورد بحث قرار می‌گیرند. اما آنچه تاکنون در واقعیت جامه عمل پوشیده و کشورها آن را برگزیده‌اند همین نظام «بانکداری ذخیره جزئی» است که با وجود کاستی‌ها همچنان بهترین گزینه اجرایی شناخته‌شده است و باور کنید در پس این انتخاب هم هیچ توطئه‌ای نیست!
    سه‌شنبه، ۲۰ آبان ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «درس‌های بانک آینده»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • درس‌های بانک آینده

    بالاخره با تصمیم بانک مرکزی در آبان۱۴۰۴، مهر پایانی بر تداوم فعالیت بانک آینده زده شد و این بانک مشمول احکام گزیر مندرج در ماده۳۳ قانون بانک مرکزی شد. بانک آینده برآمده از بانک تات بود؛ بانکی که عمده منابع خود را در راستای اهداف سهامدار عمده، مصروف تامین مالی پروژه‌هایی خاص کرده بود. اما چه درس‌هایی می‌توان از بانک آینده و سرانجام آن گرفت؟
    دوشنبه، ۱۹ آبان ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «بازسازی دوباره دیوار برلین»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • بازسازی دوباره دیوار برلین

    سی و شش سال پیش فروریختن یک‌باره دیوار برلین، نماد پیروزی اقتصاد آزاد بر جهان بسته کمونیسم بود. جایی که لیبرالیسم کلاسیک مبتنی بر حکومت قانون، احترام به فرد، مالکیت خصوصی، بازارهای باز، دولت کوچک، آزادی سیاسی، مبادله بدون مانع کالاها و نیروی انسانی بر اقتصاد دستوری، توتالیتاریسم حزبی و فردی، دولت حداکثری و مالکیت جمعی پیروز شد. جایی که فقر و بدبختی و آینده بدون چشم‌انداز صدها‌میلیون انسان به یک‌باره با پیوند خوردن با اقتصاد جهانی دگرگون شد.
    یکشنبه، ۱۸ آبان ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    «مسیر یکسان‌سازی ارز»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • مسیر یکسان‌سازی ارز

    بازار ارز در ایران در سال‌های اخیر به نماد ناپایداری اقتصاد کلان بدل شده است. نوسانات مکرر نرخ ارز، فاصله معنادار میان نرخ‌های رسمی و غیررسمی، رشد انتظارات تورمی و کاهش اعتماد عمومی به سیاستگذار، نشانه‌هایی است از ضعف در چارچوب سیاست ارزی و ناترازی‌های عمیق در ساختار پولی و مالی کشور. در چنین شرایطی، بازنگری در سیاست ارزی نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت فوری برای بازگرداندن ثبات، شفافیت و اعتماد به اقتصاد ایران است که در اجرای آن الزام قانونی هم وجود دارد. البته انجام این امر مهم نیازمند اجماع حاکمیتی و همکاری همه دستگاه‌های ذی‌ربط در طول اجرای آن است و نباید انجام آن را منحصرا و به تنهایی از بانک مرکزی انتظار داشت.
    شنبه، ۱۷ آبان ۱۴۰۴
  • «سرمقاله» دنیای اقتصاد را بخوانید و بشنوید!

    پیروزی کمپین «ممدانی»

    دنیای اقتصاد: اگر شما هم طرفدار پادکست هستید یا فرصت نمی‌کنید سرمقاله‌های روزنامه «دنیای اقتصاد» را بخوانید؛ می‌توانید نسخه صوتی آن را بشنوید.
  • پیروزی کمپین «ممدانی»

    دلایل پیروزی زهران ممدانی در انتخابات شهرداری نیویورک را می‌توان از سه منظر بررسی کرد. در نگاه نخست، او یک کمپین انتخاباتی موفق داشت، هم از نظر کمپین مثبت و ارائه یک پیام شفاف و روشن به رای‌دهندگان و اصرار بر آن پیام و از همه مهم‌تر استفاده از روش‌های ابتکاری در کارزار انتخاباتی خودش که تا حدی الهام‌گرفته از کارزار انتخاباتی باراک اوباما در سال ۲۰۰۸ به‌عنوان یک نامزد خارج از رقابت‌های سنتی قدرت بود.