تب مس در بازار جهانی

در ماه‌های اخیر بازار جهانی مس به یکی از کانون‌های توجه سرمایه‌گذاران، تحلیلگران و رسانه‌های اقتصادی تبدیل شده است. فلزی که هم‌زمان از تحولات ژئوپلیتیک، سیاست‌های پولی و شتاب فناوری‌های نوین، به‌ویژه هوش مصنوعی تاثیر می‌پذیرد. قیمت‌های آتی مس با عبور از سطح ۵.۴دلار به‌ازای هر پوند، به بالاترین حد خود در بیش از چهار ماه گذشته رسیده و نشانه‌هایی از ورود به یک دوره صعودی تازه را بروز داده است. این افزایش ناشی از دو عامل کلان بوده که نخستین مولفه تقویت انتظارات از حمایت اقتصادی گسترده‌تر در چین است و عامل دوم را تغییر لحن سیاست پولی در ایالات متحده می‌دانند.

در چین، دولت پکن در نشست سالانه برنامه‌ریزی اقتصادی خود، بسته‌ای از سیاست‌های حمایتی را برای سال آینده تایید کرد که شامل اقدامات مالی پیشگیرانه با هدف تقویت مصرف داخلی و افزایش سرمایه‌گذاری است. این پیام، برای بازارهای کالایی به‌ویژه فلزات صنعتی، به‌منزله چراغ سبز تلقی شد؛ چراکه چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده مس در جهان به شمار می‌رود و هر نشانه‌ای از تحریک تقاضا در این کشور، بلافاصله در قیمت‌های جهانی بازتاب دارد. همزمان در ایالات متحده، فدرال‌رزرو سومین کاهش نرخ بهره خود را در سه‌ماه جاری انجام داد و با اتخاذ مسیری ملایم‌تر از آنچه بازارها انتظار داشتند، به تضعیف دلار و تقویت دارایی‌های دلاری از جمله کالاها کمک کرد. در کنار این محرک‌های تقاضا، شرایط عرضه نیز نقش مهمی در حمایت از قیمت مس ایفا کرده است.

اختلالات تولید در کشورهای شیلی و پرو که در مجموع حدود ۴۰درصد از تولید جهانی مس را در اختیار دارند، همچنان ادامه دارد. کاهش عیار سنگ معدن، کمبود منابع آبی و تاخیر در صدور مجوزهای دولتی، ظرفیت تولید را محدود کرده و نگرانی‌ها نسبت به کمبود عرضه را تشدید کرده است. این وضعیت با کاهش محسوس موجودی انبارهای بورس فلزات لندن (LME) همراه شده است. کاهش‌هایی که بخشی از آن به برداشت‌های گسترده و نگرانی بازار نسبت به احتمال اعمال تعرفه‌های جدید ایالات متحده بر مس تصفیه‌شده در سال آینده نسبت داده می‌شود. در چنین فضایی، قیمت مس به آستانه روانی ۱۲هزار دلار در هر تن نزدیک شده است. رشد سریع مراکز داده که زیرساخت اصلی توسعه هوش مصنوعی به شمار می‌روند، یکی از مهم‌ترین موتورهای افزایش تقاضا محسوب می‌شود.

این مراکز به حجم عظیمی از برق نیاز دارند و مس به‌دلیل رسانایی الکتریکی بالا، عنصر کلیدی در شبکه‌های انتقال برق، سیم‌کشی مراکز داده، خودروهای برقی و زیرساخت‌های گذار انرژی است. از این رو، افزایش تقاضای ناشی از هوش مصنوعی با محدودیت‌های عرضه در خارج از ایالات متحده تلاقی کرده و فشار صعودی بر قیمت‌ها وارد آورده است. از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون، قیمت مس حدود ۳۵درصد افزایش یافته و در مسیر ثبت بزرگ‌ترین رشد سالانه خود از سال ۲۰۰۹ قرار گرفته است. در معاملات روز جمعه، قیمت این فلز به ۱۱ هزار و ۹۵۲ دلار به‌ازای هر تن رسید. دان د جونگ، تحلیلگر موسسه Benchmark Mineral Intelligence، معتقد است سرمایه‌گذارانی که به دنبال بهره‌برداری از زنجیره ارزش هوش مصنوعی هستند، به خرید دارایی‌های سخت مورد نیاز مراکز داده روی آورده‌اند و در این میان، ابزارهای مالی مرتبط با مس، از جمله صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF)، جذابیت فزاینده‌ای پیدا کرده‌اند.

در همین راستا، شرکت مدیریت دارایی «اسپرات» کانادا در اواسط سال۲۰۲۴ نخستین صندوق ETF مس با پشتوانه فیزیکی را راه‌اندازی کرد. این صندوق که نزدیک به ۱۰هزار تن مس فیزیکی در اختیار دارد، طی سال جاری حدود ۴۶درصد رشد کرده و قیمت هر واحد آن به نزدیکی ۱۴ دلار کانادا رسیده است. بر اساس بررسی رویترز از پیش‌بینی تحلیلگران، بازار مس در سال جاری با کسری حدود ۱۲۴هزار تن و در سال آینده با کسری ۱۵۰هزار تن مواجه خواهد بود؛ ارقامی که بر تداوم عدم تعادل عرضه و تقاضا دلالت دارد. سرمایه‌گذاری‌های چند‌میلیارد دلاری برای نوسازی و گسترش شبکه‌های برق در سراسر جهان، یکی دیگر از عوامل کلیدی رشد تقاضای مس است. 

مراکز داده، انرژی‌های پاک و پروژه‌های انتقال انرژی، همگی به حجم بالایی از برق متکی هستند. انتظار می‌رود گذار انرژی، شامل توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر مانند باد و خورشید، نیاز به مس را در سال‌های پیش‌رو بیش از پیش افزایش دهد. موسسه مک‌کواری پیش‌بینی می‌کند تقاضای جهانی مس در سال جاری به ۲۷‌میلیون تن برسد که نسبت به سال گذشته ۲.۷درصد افزایش نشان می‌دهد. درحالی‌که تقاضا در چین ۳.۷درصد رشد خواهد کرد و رشد تقاضا در خارج از چین در سال آینده به ۳درصد می‌رسد.

در سطح موجودی‌ها، مجموع مس ذخیره‌شده در انبارهای بورس فلزات لندن، بورس کامکس آمریکا و بورس آتی شانگهای از ابتدای سال تاکنون ۵۴درصد افزایش یافته و به ۶۶۱هزار تن رسیده است. بخش عمده این افزایش به ایالات متحده اختصاص دارد. جایی که معامله‌گران از ماه مارس، در واکنش به رشد قیمت‌ها در بازار کامکس و پیش از اجرای تعرفه‌های وارداتی برنامه‌ریزی‌شده توسط دولت آمریکا، محموله‌های مس را روانه این کشور کرده‌اند. موجودی کامکس با ثبت رکورد ۴۰۵هزار و ۷۸۲ تن اکنون ۶۱درصد از کل موجودی بورس‌ها را تشکیل می‌دهد؛ درحالی‌که این سهم در ابتدای سال تنها ۲۰درصد بود.