تحرک جدید در دیپلماسی غرب

کاخ سفید روز پنج‌شنبه (۲۰ آذر) تصریح کرده بود که ترامپ تنها در صورتی نماینده‌ای رسمی به مذاکرات اعزام می‌کند که از حصول پیشرفتِ کافی اطمینان حاصل کند. یک منبع در دولت آلمان در پاسخ به پرسشی پیرامون این دیدارها اظهار کرد: «مذاکراتی درباره آتش‌بس احتمالی در اوکراین در برلین، میان مشاوران سیاست خارجی کشورهای مختلف از جمله ایالات متحده و اوکراین در جریان است.» فردا دوشنبه، فریدریش مرتس در برلین میزبان زلنسکی و رهبران اروپایی خواهد بود.

این نشست تازه‌ترین حلقه از زنجیره نمایش‌های عمومی حمایت متحدان اروپایی از رئیس‌جمهور اوکراین محسوب می‌شود؛ آن هم در شرایطی که کی‌یف از سوی واشنگتن تحت فشار قرار دارد تا طرح صلحی را بپذیرد که در نسخه اولیه، حامی خواسته‌های اصلی مسکو بود. بریتانیا، فرانسه و آلمان طی هفته‌های اخیر برای تعدیل و اصلاح پیشنهادهای ایالات متحده تلاش کرده‌اند. بر اساس پیش‌نویسی که ماه گذشته افشا شد، طرح اولیه آمریکا از کی‌یف می‌خواست تا اراضی بیشتری را واگذار کند، از هدف خود برای عضویت در ناتو دست بکشد و محدودیت‌هایی را بر نیروهای مسلح خود بپذیرد.

به گزارش ایندیپندنت، این نشست دیپلماتیک در شرایطی برگزار می‌شود که اتحادیه اروپا با توقیف نامحدود دارایی‌های بانک مرکزی روسیه در خاک اروپا موافقت کرد؛ تصمیمی که مانعی بزرگ را از سر راه استفاده از این منابع مالی برای کمک به دفاع اوکراین در برابر روسیه برمی‌دارد. نخستین گام اساسی در این مسیر که دولت‌های اروپایی بر سر آن به اجماع رسیدند، توقیف ۲۱۰‌میلیارد یورو (معادل ۲۴۶‌میلیارد دلار) از دارایی‌های حاکمیتی روسیه برای مدتی نامحدود و «تا هر زمان که لازم باشد» است.

این رویکرد جایگزین سازوکار قبلی می‌شود که نیازمند رأی‌گیری هر شش ماه یک‌بار برای تمدید تحریم‌ها بود.این تصمیم راهبردی، خطر کارشکنی احتمالی مجارستان و اسلواکی را از میان برمی‌دارد. این دو کشور که نسبت به سایر اعضای اتحادیه اروپا روابط گرم‌تری با مسکو دارند، می‌توانستند در مقطعی با امتناع از تمدید توقیف دارایی‌ها، اتحادیه اروپا را ناچار به بازگرداندن وجوه به روسیه کنند. اتحادیه اروپا تهاجم روسیه را تهدیدی مستقیم علیه امنیت خود تلقی می‌کند و بر همین اساس مصمم است جریان تامین مالی اوکراین را برای ادامه نبرد حفظ کند. در همین راستا، کشورهای عضو اتحادیه قصد دارند بخشی از دارایی‌های حاکمیتی روسیه را که پس از تهاجم سال۲۰۲۲ مسکو توقیف کرده بودند، در جهت حمایت از کی‌یف به‌کار گیرند.

این تحولات در حالی رقم می‌خورد که ترامپ نیز اعلام کرد مذاکرات پایان جنگ «پیشرفت بزرگی» کرده است. او همچنین بدون ارائه جزئیات از اجرایی بودن پیشنهاد «منطقه آزاد اقتصادی» در دونباس خبر داد. وی شرایط دونباس را بسیار «پیچیده» توصیف کرد. خارج از جبهه دیپلماتیک، شعله‌های جنگ همچنان جان انسان‌ها را می‌گیرند. دیروز فرماندار استان ساراتوف روسیه از کشته شدن دو نفر بر اثر حمله پهپادی خبر داد.

در همین حال وزارت دفاع روسیه نیز از انهدام ۴۱ پهپاد در آسمان کریمه و استان‌های ساراتوف، ورونژ، روستوف، بلگورود و ولگوگراد خبر داده بود. در طرف مقابل نیز رسانه‌های اوکراینی از شنیده شدن صدای انفجار در برخی نقاط اوکراین خبر دادند. فرماندار استان ساراتوف روسیه، دیروز شنبه ۲۲ آذر اعلام کرد که در پی حمله یک پهپاد اوکراینی به این استان، دو نفر کشته شدند. وزارت خارجه ترکیه نیز حمله به کشتی‌های تجاری در بندر چورنومورسک اوکراین را تاییدی بر نگرانی‌های این کشور بر گسترش جنگ به دریای سیاه دانست. همچنین  اخیرا زلنسکی از خطوط مقدم بازدید به‌عمل آورده‌است.