خبرنگار استانی «دنیای اقتصاد» از نوسازی ساختار فرآوری محصولات کشاورزی گزارش میدهد
تحول صنایع تبدیلی در هرمزگان
محسن یکتاپور، رئیس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان در گفتوگویی ابعاد این تحول را در قالب آمار، دستاوردها وچالشها به تصویر میکشد.
سطح زیر کشت محصولات
به گفته محسن یکتاپور، سطح زیرکشت محصولات زراعی در هرمزگان به ۸۴ هزار هکتار و باغی به ۸۱ هزار هکتار رسیده و در مجموع ۱۶۵ هزار هکتار از اراضی استان تحت کشت قرار دارد. تولیدات سالانه استان نیز شامل ۲میلیون و ۵۰۰ هزار تن محصولات زراعی، ۹۲۵ هزار تن محصولات باغی، ۷۶ هزار تن تولیدات دامی و ۴۴۷ هزار تن آبزیان است؛ رقمی که مجموع تولیدات بخش کشاورزی را به ۳میلیون و ۹۰۰ هزار تن در سال رسانده است. اکنون ۱۰۵ هزار نفر بهرهبردار فعال در این بخش نقشآفرین هستند.
اشتغالزایی بخش صنایع تبدیلی
او با اشاره به گستردگی واحدهای فعال در بخش صنایع تبدیلی میگوید: در استان هرمزگان ۲۴۹ واحد صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی فعالیت دارند که ظرفیت جذب ماده خام آنها ۲میلیون و ۳۰۰ هزار تن و ظرفیت سردخانهها ۹۸ هزار تن است. این واحدها بهصورت مستقیم ۶۸۱۰ شغل و فصلی حدود ۸۵۰۰ فرصت شغلی دیگر ایجاد کردهاند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان میافزاید: سهم بندرعباس با ۵۷ واحد بیش از سایر شهرستانها است و شهرستانهای میناب، رودان، حاجیآباد، بندرلنگه و قشم نیز از مراکز مهم صنایع تبدیلی محسوب میشوند. در مجموع ظرفیت جذب ماده خام در استان ۲میلیون و ۲۳۰ هزار تن و میزان اشتغال غیرمستقیم حدود ۱۹ هزار نفر برآورد شده است.
یکتاپور با ارائه آماری میگوید: هم اکنون ۸۵ واحد صنایع شیلاتی با ظرفیت جذب ۸۰۰ هزار تن ماده خام، ۱۹ واحد صنایع خوراک دام و طیور با ظرفیت ۵۹۴ هزار تن، ۷۳ واحد فرآوری محصولات زراعی و باغی با ظرفیت ۴۶۱ هزار تن، ۳۲ واحد بستهبندی و فرآوری خرما با جذب ۹۴ هزار تن ماده خام، ۱۶ واحد فرآوری محصولات دامی و طیور با ظرفیت ۲۷۰ هزار تن و ۲۳ سردخانه مستقل با ظرفیت نگهداری ۵۴ هزار تن در استان فعال هستند.
احیای واحدهای غیرفعال
او با اشاره به احیای واحدهای غیرفعال، تعداد واحد راکد استان را ۱۷ واحد اعلام میکند که علت اصلی تعطیلی آنها کمبود نقدینگی و فرسودگی ماشینآلات است. دولت با پرداخت تسهیلات سرمایهای و کمکهای بازسازی، موفق شده طی نیمه نخست امسال، ۳ واحد تولیدی را به چرخه فعالیت بازگرداند.
او بر این نکته هم تاکید میکند که براساس برنامهریزیهای انجامشده، تا پایان امسال قرار است ۴۵ واحد جدید صنایع تبدیلی با ظرفیت جذب ۳۸۴ هزار تن ماده خام و اشتغالزایی برای ۱۰۱۵ نفر به بهرهبرداری برسد. همچنین ۵ واحد راکد دیگر با سرمایهگذاری ویژه احیا شود.
یکتاپور میگوید: در این راستا واحدهایی چون کشتارگاه مرغ میناب، کارخانه بستهبندی محصولات زراعی در بندرعباس و واحد تولید پودر ماهی در بندرلنگه پیشتر به چرخه تولید بازگشتهاند.
کمبودها و طرحهای آتی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان کمبود عمده استان را در حوزه فرآوری محصولات زراعی و باغی میداند و میگوید: اکنون دو کارخانه تولید رب گوجهفرنگی در میناب با پیشرفت بالای ۴۰ درصد، یک واحد تولید کنسرو سبزیجات با ۷۰ درصد پیشرفت و یک واحد آبلیمو در رودان با پیشرفت ۳۰ درصد در حال اجرا هستند. افزون براین، ۱۳ واحد فرآوری مرحله دوم با پیشرفت بیش از ۵۰ درصد در مسیر بهرهبرداری قرار دارند.
در زمینه صدور مجوزها نیز یکتاپور توضیح میدهد: تاکنون ۵۱۶ جواز تاسیس صنایع تبدیلی کشاورزی صادر شده که از این تعداد ۲۳۴ واحد در اراضی دارای قرارداد اجاره یا تغییر کاربری فعالاند. ۶۴ واحد دیگر نیز با پیشرفت بالای ۵۰ درصد تا پایان سال به بهرهبرداری خواهند رسید. شاخص بهرهبرداری در استان نسبت به میانگین کشوری شرایط خوبی دارد بهطوریکه از هر پنج و نیم مجوز، یک مجوز فعال شده است.
رفع دور ریز محصولات
او درباره میزان دورریز محصولات معتقد است: در بخش شیلاتی نهتنها ظرفیت صنایع بیش از تولید استان است بلکه امکان جذب محصولات سایر استانها نیز وجود دارد. در زمینه ظرفیت سردخانهها نیز هیچ کمبودی مشاهده نمیشود. گنجایش سردخانههای استان بیش از۱۴۰ هزار تن بوده و در بیشتر روستاها پراکنده است. در مرحله نخست بستهبندی محصولات کشاورزی نیز هیچ دورریزی وجود ندارد و سازمان جهاد کشاورزی در برنامه آتی خود قصد دارد با بهرهبرداری از واحدهای جدید، مشکل دورریز محصولات درجه سه و چهار را به طور کامل رفع کند.
نقش کلیدی در توسعه اقتصادی
به گفته یکتاپور، صنایع تبدیلی نقشی کلیدی در توسعه اقتصادی استان ایفا میکند. او تاکید میکند: این صنایع سبب ساماندهی صادرات، توسعه کسبوکارهای محلی، ایجاد انگیزه میان کشاورزان برای تولید محصولات سالم و باکیفیت، ایجاد پیوند مستقیم میان مزرعه و بازار و حذف واسطهها شده، همچنین موجب گرایش بازرگانان داخلی و خارجی به سرمایهگذاری در منطقه، بهبود وضعیت اقتصاد خانوارهای روستایی، کاهش فسادپذیری و ضایعات محصولات و ارتقای رقابتپذیری تولیدکنندگان شده است.
چالشهای پیش رو
در ادامه، رئیس سازمان جهاد کشاورزی به مهمترین چالشها اشاره میکند و میگوید: روند طولانی اخذ استعلامات بهدلیل نبود ارتباط برخط میان دستگاههای اجرایی و سامانه یکپارچه مدیریت کشاورزی (سماک)، کمبود نیروهای متخصص در زمینه تعمیرات و نظارت برماشینآلات،کمبود سرمایه در گردش و اعتبارات کمبهره وبالا بودن تعرفه آب و برق مصرفی نسبت به دیگر استانها.
چشمانداز روشن
هرمزگان امروز در مسیر تبدیل شدن به یکی از قطبهای اصلی صنایع تبدیلی کشور گام بر میدارد. با احیای واحدهای راکد، توسعه واحدهای فرآوری جدید، ساماندهی صدور مجوزها و اجرای برنامههای حمایتی و رفع چالشها، چشمانداز روشنی از رونق اقتصادی و اشتغال پایدار در بخش کشاورزی این استان ترسیم شده است.این تحول اقتصادی نه تنها در رشد تولید ناخالص داخلی بخش کشاورزی، بلکه در ارتقای رفاه اجتماعی و افزایش صادرات منطقهای استان هرمزگان نیز به طور ملموسی آشکار خواهد شد.
